Wednesday 4 January 2012

NA LUNG SIM ZUI IN

na lung sim zui in

Na lungsim zuiin, Maxine (Follow your heart, Maxine)

By Maxine Morarie, Retired Missionary to Bolivia


Unau lakah a 11-na ding ka pian ciangin ka innkuanpihte in min phuah ding thei nawnlo uh ahih manin ka sanggamnu phuaksak uh a, tua manin ka min Maxine Evon Bailey hi. Ka pa in a tate hong ciammuihpih zel a, ka u pasalte gukte in hong nono in, ka u numei lite in hong ngekbawl zo lua ahih manin ka naupan hun nuam kasa mahmah hi.

Tan guk ka sim laitak in Lungdamna Thu ka za pan hi. Ka innveng vuah Bible club om a tua ah kihel dingin hong kizawn a, kihel mawkmawk ding ka sawm manin ka pai hi. Kei bek utlo ka hih man leh bang thu kigen ding cih theilo ka hih manin ka zumselna in ka lawmnu Leona ka zawn hi.

Ka nih un Pasian thu ka khatvei zakna uh hi a, Jesu kici pa in Christmas ciang simloh in bang kisapna om hiam cih ka thei kei uh hi. Ahi zongin Mrs. Abel in ka telsiam ding un milim tawh lak in la tawh hong sakpih den ahih manin damdam in ka tel semsem uh hi. Jesu ka gumpa leh honpa dingin ka san ma un bangzah vei tua Bible club ah ka kihel uh hiam ka theihloh hangin ka san ni (Christian suahni) pen lungsim hong lawng mahmah hi. Tua ni pan Mrs. Abel in ko veng a biakinn hoih khat ah hong tonpih in muanhuai taka kikhop den ding a thupi dan hong hilhpah a, ko zong tua ni pan tua mun ah muanhuai takin ka kikhawm suak uh hi.

A kum kik ciangin ka upna uh kip semsem in tui kiphum ding zong ka utta uh hi. Ka nu in tui ka kiphum hong phal a, ka lawmnu a nu in phallo hi. Ahi zongin Mrs. Abel in a nu kiangah genpih in a tawpna ciang ka nih un tui ka kiphum khawm uh hi. Tua nitak in ka nu ka pa te uh kuamah omlo uh a, numeino ko nih bek Topa mai ah ka ding uh hi.

Kum 16 ka phak ciangin Bolivia gam nisuahna lam a Ayores minam te in NTM missionary mi 5 a thahna uh NTM missionary te khat mahin a lah film ka en kha a, ka lungsim hong lawng mahmah hi. Tua ni pan kipan New Tribes Mission thu ka muh khempeuh ka sim a, ka kan den hi. Ka sim khak lak pan Paul Fleming in a gelh, "Pasian nasem dingin upa lua cih omlo a, naupanglua cih zong omlo hi," a cih in ka lungsim hong sukha pen hi.

Tan 10 ka zawh kum, kumtawp kuan ciang ka khangno pastor leh a zi leh khangno dang pawlkhat in California ah pai a New Tribes Mission sangah kah ding khentat uh hi. Ka lawmte khempeuh kei sang upa zaw vive hi khin uh a, himah leh kei zong ut ka hih manin ngetna lai khiat teitei ding ka sawm veve hi. Hong san zawh nak uh leh ka sangkah a ban zom nawnlo in kuan ding ka khentat hi. Ngahloh ding ka ki upman hizaw pian hi. Ahi zongin hong sang uh ahih manin nawngkaina lianpi hong om a, ka nu leh ka pa hilhlo a ka kuansawm hangin ka nu leh pa in hong awilo uh hi.

Ka ute khempeuh inntuan khin in kei leh ka nu leh pa bek om ka hih manun ka nopsa mahmah hi. Kuamah hong thuhilh ding dang omlo ahih manin. Ka pa in ka tan 12 zolo a pai ding phallo ding cih theikhol ka hih manin American School of Correspondence Course la ding, tua kawma pai veve ding cih ka khentat hi.

Nitak khat ka ingei vua Movie Hall ah ka vaimim puak zuak teng ka khot khit ciang inn ka ciah leh innsungah puanhoih tawh kizem pasal khat na tu lianluan hi. Ka nu leh pa tawh na kiho in kei hong muh ciang, "Bang hanga hih correspondence course la nuam na hiam, numeino aw?" ciin hong dong hi. Ka pa lungkimlo cih ka mu pah hi. Ka pa a heh ding lau ahih manin tua mipa dingto pah a, ciah dingin kithawi hi. "Na tanu naupang lai cih ka mu hi Mr. Bailey aw. Tua manin hih correspondence course la leh zawh sawmna lungsim taktak nei nailo kha ding hi. Tua manin kei na ciah phot ning," ci hi. "Themkhat ka ngak lai in, sia aw. Midangte in tupna a neih uh leh ka tanu in zong nei hi."

Ka tunma, inn ka ciahma in ka pa leh tua siapa in tan 12 ka zawhna ding classes kisam khempeuh kah theihna ding na gel khin uh na hi gige hi. Siapa ciah khit ciang ka pa in hong dong a, "Bang hang hi peuhmah hiam tan 12 zawhna dinga correspondence course na lak sawm teitei?" hong ci hi. Tua hong dot teitei ciang kei zong New Tribes Mission ah sangkah ka sawm teitei thu leh tua kum sangkonghon ka lapsawm thu ka gen hi. Ka nu leh pa bangmah genlo in ki en gega bek uh hi! A ngaihsut ding uh ka thei a, "Kua in a lungsim ah tua bang ngaihsutna ci tuh hi dinghiam?" cih hi. Ahi zongin ka nu leh pa in ka lungsim uh zui ding, ka ut penpen uh hih dingin hong hanthawn den uh ahi hi (they always taught us to follow our hearts). Ka lunglutna hi miau ahih ciang amau hong cih tawh kituak leuleu hi.

Ka hilh ding midang khat omlai a Howard Morie ahi hi. Biakinn ah kithei, tun amah college in khuadang Fort Collins ah om hi. Ka kingaih zawh uh kumkhat phazo a, ka tup ka sawm ka hilh ciang lungkim vetlo hi. "Hai kei in, graduate na ut zong ka theihsa hi," ciin hong zol hi. "Tan 12 na zawh ciangin ka omna Fort Collins ah hong pai inla, na sangkah man ding ken kong piaksak ding hi. Missionary na ut leh zong graduate i zawh ciang (B.A. pass ciang) i kuanzaw ding hi," ci hi. "Tua bang na cih leh i kikhen kul ding hi," ciin ciantak in ka hilhsiang vet hi. Ka tup ka sawm ka pelh sawmloh thu a theih ciang amah zong cihna ding dang thei tuanlo in ka kikhen takpi uh hi.

Missionary training dinga ka kuanma uh kal khat bek phata cih ciang ni khat biakinn kong tual ah Howard in hong na ngak hi. Kikhop tawp ka pai khiat ciang ka galmuh a, lamdang sakna tawh ka kidim hi. "Ka ngaihsut na thei hiam?" ciin hong dong a, "bang hih ding ngaihsun na hiam?" ka ci hi. "Nang tawh Fouts Springs, California ah missionary training khawm dingin ka ngen a, ka ngah hi. I pai khawm ding hi," hong ci hi.

Pingpei bangin ka nuntakna uh kilumlet in October 1949 in training ka kipan uh a, August 1950 kum in kiteng in, January 1951 in Bolivia ah sem dingin ka kuankhia uh hi. High School ah ka sin teng bek uh Spanish pau kithei a, kisin tawm kawmkawm in San Jose ah nasep ka kipan uh hi.

Howard in a sep theih bangbang seppih in biakinn ah huh a, missionary tate sangkahna ding Andes Mualpi gei a kilam a zawhna ding uh meivak khau khawng zong khunpih hi. Tua hangin kei bek inn ah hong nusia den a, ka tate nih zong San Jose ah piang uh hi. Lauhna leh lungzuanna tawh kidim den in Spanish pau zong ka siam thei pak kei hi. Ka tapa Howie a nuih masak ni ka phawk lai hi. Kei bek om ka hih manin ka biakinn vua nupi khat kiangah tai in ka va ko hi. A kiang ka tun ciang "nui" cih kammal Spanish pau tawh ka theihloh lam ka tel pan hi. Tuni dongin ka gennop tua nupi nu in a tel hiam cih ka thei kei hi!

San Jose pan Tobite ah ka kisuan uh a, tua mun pen NTM missionary mi 5 a that Ayores te omna mun hi. "Bang hanga hih mun ah tungkha ka hiam?" cih bekbek ka ngaihsun hi. Ka tun uh ciang Ayores minamte hong mu nuam in hong delh ngengngang uh a, ka dip a kua semsem hi. Tua laitak numei khat in ka tanu Nancy hong sut vat a, a khutme tawh Nancy kamsung sawk in a ha a pota hiam cih a zawt tawh kibang hi. Ka lungsim ah, 'tuni tan zong naungek nek ding huan minsa lo pia nailo hiveng maw' cih bekbek om a, ka lungsim in thu ka ngen hi: "Topa aw naungek nong kepsak kul hi."

Howard in Ayores te nasep dan, lokhawh dan, singtan dan, lampi sial dan, etc cihte a hilh sungin kei bel nau neih bek mah ka septheih hiphot a, ta 6 ka nei uh hi. Ka ta kep kawmin midang nausuak dingte huh, don, laihilh, numei leh naupangte pattah cih bang ka sem hi. Damdam in Ayores te pau ka siamtoto hi.

Nikhat lamet hetlohpi in Ayores te Lai Siangtho Thuciam Thak tei dingin hong kisawl hi. Kei maw! Kei nupi naupom hi veng. Lamdang sa kawmkawm in hampha kisa kawmkawm in ka kipan hi. Kei sepna hangin Ayores te in Lai Siangtho nei ding cih ka ngaihsut ciang 'thupha ngah' ka kisa hi (I felt so blessed).

Hong huh dingin Ecarai ka zanga, ka nasep uh nuam mahamh hi. Ama huhna tawh "born of the Spirit" (Kha Siangtho ah nuntakna thak) cih kammal ka mukhia uh hi. Ayores te pau in "born" cih pen "to fall" ahih manin "born again" cih pen "fall again" cih ding hong himawk hi. Ecarai in ni khat ngaihsunsun a, "Cih dan ding thei ing. Minam khat pan minam khat suakdinga (clan-wash) silsiang cihna hi. Kha Siangtho in hong silsiang dinga Pasian minam hong suaksak ding hi," ci hi. Kum 12 zawh ciang laitei kizo a, kum 3 sung a kipuah, etkik khit ciangin Thuciam Thak Lai Siangtho Ayores te in a nei hong suak hi. Ko adingin Bolivia ka om zawh uh kum 32 phata a, inn lam ah ciah a ka tu ka tate tawh kitheihna ding ka hanciam uh hong kul leuleu hi. Tu tan in zong ka kithei sansan uh hi.

A lamdang thu khat om. Kua in numeino khat Bible club ah a kihelna pan Ayores te Lai Siangtho hong piang ding cih ngaihsun ngei ding hiam; kei zong ka mangmat kha kei hi. Topa in thupha hong pia hen.

Ciamteh ding:

1. Maxine Morarie a pasal Howard in sihsan zo a, amah kum 77 phata hi. 1982 kuma Bolivia pan hong ciah zawh uh om khong tuanlo in a tenna Colardo khua ah Thuciam Lui tei ding kipan leuleu hi. Tamveipi Paraguay ah a seppihte tawh kimu tuah zel in tu in Thuciam Lui laibu bu 16 teikhin ta hi. Ayores te a tawh a buailoh ciang Mexico te ading seppih in, laitei dan ding makaih kawmkawm a, Latin America pau honkhat zong teipih hi. Ayores-English Dictionary zong kum 7 sungin man khin hi. Tu in Spanish-Ayores Dictionary a tei laitak hi a, tukum man dingin kilamen hi.

2. Ayores te Thuciam Thak NTM in a khetsak pen a kihawmkhiat ni in Maxine leh a pasal Howard zong Bolivia ah va pai uh hi. Tua pan Paraguay ah pai in Mennonite leh Ayores te omna khua ah va pai uh hi. Mennonite te missionary Ayores te thahpa zi zong tua lak ah hong kihel hi. Laibu khat ciat a hawm uh, a kikhen ding uh ciang tuanu Maxine kiangah hong pai a, bu khat hong ngen kik hi. "Bang ding hiam?" a cih ciang, "Ka pasal hong thahsakpa kiangah ka pia nuam hi. A tungah kong maisak hi, hih sungah kigelh thute na sim inla, Pasian na thei in," ka ci nuam hi ci hi. The power of Gospel ciin kiciamteh hi.

3. Maxine pa in sawtpek a agen pen tangtung hi. Maxine nuntak sung khempeuh a nasepte hun tampi piak kul, kuhkalna leh cihtakna tawh sep kul vive himah leh a pa upmawh mah bangin kuhkal citak takin a vekpi in semsuah hi. (She has the determination to complete her calling as her father had said long ago).

No comments:

Post a Comment

hih sung a ong lut ong ih u leh nau a kua mah peuhgh. it na khut tawh ban zal khut ong len in