ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ေျမာက္ကိုရီးယားလိုႏိုင္ငံမ်ဳိးရဲ႕ အကူအညီယူၿပီးေတာ့ ႏ်ဴကလီယားလုပ္ငန္းေတြ လုပ္ေဆာင္ဖို႔ ႀကိဳးပမ္းေနတယ္ဆိုတဲ့ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕သံသယေတြရွင္းသြားေစဖို႔ IAEA ႏိုင္ငံတကာ အဏုျမဴစြမ္းအင္ ေအဂ်င္စီနဲ႔ စံုစမ္းစစ္ေဆးဖို႔ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ျပသဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔ ဝါရွင္တန္ အေျခစိုက္ ISIS ႏိုင္ငံတကာလံုၿခံဳေရးဆိုင္ရာနဲ႔ သိပၸံဆိုင္ရာ အဖဲြ႔ႀကီးကေျပာၾကားလိုက္ပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းအျပည့္အစံုကိုေတာ့ ေဒၚခင္မ်ဳိးသက္က တင္ျပေပးထားပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ IAEA ႏိုင္ငံတကာ အဏုျမဴစြမ္းအင္ ေအဂ်င္စီရဲ႕ အဖဲြ႔ဝင္ႏိုင္ငံ တႏိုင္ငံျဖစ္သလို ႏ်ဴကလီယားဆိုင္ရာ လက္နက္မျပန္႔ပြားေရးစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုထားတဲ့ ႏုိင္ငံတႏုိ္င္ငံလည္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ စစ္အစိုးရအုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ကာလမွာ ႏိုင္ငံတကာကေန ႏ်ဴကလီယားလက္နက္ဆုိင္ရာ ေစာင့္ၾကည့္ေနခဲ့တဲ့ ေျမာက္ကိုရီးယားနဲ႔ ဆက္ဆံေရးတိုးျမႇင့္မႈေတြအျပင္ တျခား ႏ်ဴကလီယားဆုိင္ရာ သံသယျဖစ္စရာ အေထာက္အထားေတြေၾကာင့္ စိုးရိမ္စိတ္ပူရတဲ့ ႏုိင္ငံတႏိုင္ငံအျဖစ္နဲ႔ အသတ္မွတ္ခံခဲ့ရပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ အခုအခါမွာေတာ့ သံသယျဖစ္စရာတခ်ဳိ႕ ေျပေလ်ာ့လာခဲ့တာမို႔ လမ္းေၾကာင္းမွန္ေပၚ ေရာက္ေနတဲ့ အရိပ္လကၡဏာေတြ ေတြ႔ေနရေၾကာင္း ISIS အဖဲြ႔က သုေတသနပညာရွင္ အင္ဒရီရယ္ စထရစ္ကာက (Andrea Stricker) ေျပာပါတယ္။
“ျမန္မာနိုင္ငံဟာ ေျမာက္ကိုးရီးယားလိုနိုင္ငံမ်ဳိးရဲ့ အကူအညီကို ယူၿပီး Nuclear သုေတသနလုပ္ငန္း အငယ္ေလးေတြ စၿပီးလုပ္ေနတယ္လို႔ လြန္ခဲ့တဲ့ နွစ္အေတာ္ၾကာကတည္းက သံသယျဖစ္စရာေတြ အမ်ားႀကီး ေတြ႔ခဲ႔ရတာမို႔ အထူးသၿဖင္႔ အေမရိကန္လိုနိုင္ငံက စိတ္ပူခဲ႔တာပါ။ ဒါေပမဲ႔ မၾကာေသးခင္လေတြအတြင္းမွာပဲ ျမန္မာအစိုးရက သူတို႔မလုပ္ေဆာင္ဘူးဆိုတာကို အာမခံခ်က္ေတြ ေပးခဲ႔သလို ျမန္မာနိုင္ငံမွာ လမ္းေၾကာင္း ေျပာင္းဖို႔ ဆုံးၿဖတ္ခဲ႔တာကို နိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Hilary Clinton ရဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံခရီးစဥ္ကေနေတြ႔ခဲ႔ရၿပီး အရင္က ျပည္ပေရာက္ ျမန္မာစစ္တပ္ အရာရွိေဟာင္းေျပာၾကားခဲ႔တဲ႔ Nuclear လက္နက္ဆိုင္ရာ သံသယျဖစ္စရာေတြ အတြက္ အခုထိ ခိုင္လုံတဲ႔အေထာက္အထားေတြ မရတာေၾကာင္႔ ျမန္မာနိုင္ငံဟာ လမ္းေၾကာင္းမွန္ေပၚ ေရာက္ေနပုံရတယ္လို႔ တြက္ပါတယ္”
စက္တင္ဘာလထဲမွာ IAEA အစည္းအေဝးကို တက္ေရာက္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံဆိုင္ရာ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးတင္ဝင္းက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏ်ဴကလီယားလက္နက္ ထုတ္လုပ္ႏုိင္ေလာက္ေအာင္ စီးပြားေရး မေတာင့္တင္းဘူးလို႔ တင္ျပခဲ့တဲ့အျပင္ IAEA အဖဲြ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံကို လာေရာက္မယ္ဆိုရင္ လက္ခံမယ့္ အရိပ္အေယာင္ေတြကိုလည္း ျပသခဲ့ပါတယ္။ IAEA  အဖြ႔ဲ ျမန္မာႏိုင္ငံကို သြားေရာက္ႏိုင္မယ္ ထင္ပါသလားဆိုတဲ့ အေမးကိုေတာ့ -
“IAEA ျမန္မာနိုင္ငံကို သြားနိုင္မယ္လို႔ထင္သလို ဒီလို သြားတာဟာ သိပ္ကို ေကာင္းတဲ႔လုပ္ရပ္ပါ။ ဒါဟာ ျမန္မာအစိုးရက ျမန္မာနိုင္ငံမွာ Nuclear လက္နက္လုပ္ေဆာင္မႈေတြမရွိဘူးလို႔ ေျပာထားတာကို အေထာက္ အကူေပးတဲ့အေနနဲ႔ ထင္သာျမင္သာ ျပႏုိင္တဲ႔သေဘာပါ။ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ဒီNuclear လက္နက္ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျပည္ပေေရာက္ စစ္တပ္ အရာရွိေဟာင္းအျပင္ တျခားပုဂၢိဳလ္ေတြရဲ့ ေျပာၾကားခ်က္ အမ်ားအျပားကို ေျဖရွင္းေနရတာပါ။
ဒီပုဂၢိဳလ္ေတြစိတ္ပူတဲ႔Nuclear လက္နက္ဆိုင္ရာလုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ ေနရာေတြက စက္ကိရိယာေတြဟာ Nuclear ပစၥည္းေတြကို အႏၱရာယ္မရွိတဲ႔လုပ္ငန္းေတြမွာေရာ အႏၱရာယ္ရွိတဲ႔လုပ္ငန္းေတြြမွာပါ သုံးႏုိင္တာ ေတြ႔ရၿပီး အႏၱရာယ္ရွိတဲ့လုပ္ငန္းေတြမွာ သုံးနုိင္ေျခကပိုမ်ားေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင္႔ ဒါကို IAEAက သြားတဲ့အခါ စစ္ေဆးႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေႀကာင္႔ IAEA က Nuclear ဆိုင္ရာ စစ္ေဆးမႈေတြ ထဲထဲဝင္ဝင္လုပ္နုိင္ဖို႔ ခြင့္ျပဳတဲ႔ ေနာက္ဆက္တြဲ Nuclear ဆိုင္ရာသေဘာတူစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုႏုိင္ဖို႔ပါ။ သူတို႔ျမန္မာေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြးႏုိင္မွာပါ”
IAEA က ထဲထဲဝင္ဝင္ စစ္ေဆးမႈေတြလုပ္ႏုိင္ဖို႔ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ကိစၥကို ေဆြးေႏြးဖို႔အျပင္ ႏ်ဴကလီယားနဲ႔ ဒံုးက်ည္ဆိုင္ရာ အတတ္ပညာေတြ သင္ယူဖုိ႔အတြက္ ႐ုရွားႏုိင္ငံကို ျမန္မာႏိုင္ငံကေန ရာနဲ႔ခ်ီတဲ့ ပညာေတာ္သင္ေတြ ဘာေၾကာင့္ ေစလႊတ္ေနတယ္ဆိုတဲ့ ကိစၥကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေျပာဆိုဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြက္ ႏ်ဴကလီယားဆုိင္ရာ စိတ္ပူစရာေတြ အခုအခါမွာ ေလ်ာ့ပါးလာတာ ေတြ႔ေနရေပမယ့္ လံုးဝစိတ္ပူစရာမလိုတဲ့ အေနအထားအျဖစ္ေတာ့ မသတ္မွတ္ႏုိင္ေသးဘူးလို႔လည္း ISIS က သတ္မွတ္ပါတယ္။
“စိတ္ပူစရာေတြကေလ်ာ႔ေလ်ာ႔လာေနပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔လာေပမဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္Nuclear ဆိုင္ရာ ပူပန္ရမွႈေတြ အဆုံးသတ္သြားၿပီလို႔ မေၿပာနုိင္ပါဘူး။ ဒီကိစၥအတြက္ ျမန္မာနိင္ငံက ထင္သာျမင္သာ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာရမွာျဖစ္သလို ဘာေတြလုပ္ေနတယ္ဆိုတာ ပို သိရဖို႔ ေမးျမန္းခ်က္ေတြကို ေျဖၾကားဖို႔လိုပါတယ္”
ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ႏိုင္ငံေရးပြင့္လင္းလာမႈေတြအတြက္ ISIS အဖဲြ႔က ႏုိင္ငံတကာနဲ႔အတူ ႀကိဳဆိုခဲ့ေပမယ့္ ႏ်ဴကလီယာလုပ္ငန္းစဥ္ဆိုင္ရာမွာ ယံုၾကည္မႈတည္ေဆာက္ႏုိ္င္ဖုိ႔အတြက္ အခုထက္ပိုၿပီး ပြင့္လင္းမႈေတြရွိဖို႔လည္း ပန္ၾကားခဲ့ပါတယ္။